Кыргыз элинин улуттук каада салттары
Dating > Кыргыз элинин улуттук каада салттары
Download links: → Кыргыз элинин улуттук каада салттары → Кыргыз элинин улуттук каада салттары
Айылма-айыл кыдырып, жер кезип, ак урган дубана ошол үйгө кирсе, бардыгы уйкуда. Өскөн чачы менен тырмагы бала эненин курсагынан чыккандан кийин да жашоосу кадыресе уланып жаткандыгынын белгиси деп бааланат. Кестирүүгө тушоосун, Жетине албай күтүнөт. Айтылган керээз оор жоготууга учурап мүңкүрөп отурган адамдардын жашоосуна кандайдыр бир жарык шоола чачып, үмүтүн жандырат. Кыргыз маданияты гана эл катары сактап келет. Күйөөлөр кайын атанын төрүнө чыгып отурбайт. Илгери бир каатчылык жылы жаш айелмет үй-бүлө колу жукарып аябай кыйналат. Сабырдуу болуп, ачууга алдырбаган, баарын жеңе билген олуттуу жандардан болууга жетишкиле! Ошондой эле химия, физика, информатика сабактары боюнча кабинет жок болгондуктан Алиппе ТВ менен келишим түзүлгөн. Атабыз кыргыз наркы экен. Куда бир малды союп бышырып, бир атты коштоп барат. Келин тою бет ачар, нике, отко киргизүү, энчи ж.
Бир иш-чара өткөрүү үчүн элибиздин каада-салтын издеп калдык Интернеттен толук текстүү так маалыматтарды таба албадым. Андан улам мурда көнүп калган китеп, журналдардан издеп аны кайра электрондук текстке айландырып көп убактымды кетирдим. Ошондон улам мындай ой келди, чогулткан маалыматтарды бул жерге киргизип койууну туура көрдүм. Мүмкүн кыргыздын каада-салтын издеген дагы бир адамга кереги тийээр деген ойдомун. Баланы бешикке салуу ырымы кыргыздарда кадимки чоң той менен коштолот. Ымыркайдын киндиги түшүп, төрөлгөнүнө жети күн болгондон баштап бешикке салынат. Бешик наристени бакканга, таза кармаганга, уктатканга бир топ ыңгайлуу. Салт боюнча бешикти төрөлгөн наристенин таенеси алып келет. Ал эми наристенин бешикке салынган күнүн бешик тою дешет. Илгертен эле бешик тою берилүүчү күнү нан бышырылып, мал союлуп, айыл-апа, куда-сөөк, тууган-уруктар, тааныштар чыкырылган. Жентек делип сары май омурулуп, досторконго жер-жемиштер, боорсоктор, таттуулар төгүлгөн. Кур кол келбей белек- бечкектерин ала келишкен коноктор наристени алкашып, бешигине боорсок, таттуу, мөмө-чөмөлөрдү чачышкан. Ошол салт бүгүнкү күнгө чейин сакталып келет. Баланы бешикке көптү көрүп, көп жашаган, көп төрөгөн, дөөлөттүү байбичеге салдырышат. Эгер ымыркай кыз болсо - бешикке кайчы, сөйкө, шуру, эркек болсо - чүкө, камчы салынат. Баланы бөлөөрдүн алдында алгач бешикке ар кандай оорулар, жин-шайтандар жашынып калбасын деп арча менен бешиктин ичи-сыртын аласташат. Умай эне, уйку бер! Бөлөп жаткан учурда ыйлаак болбосун деп оозуна боорсок тиштеп алат. Жуурканы, куржуну, кабы, баштыгы болуп жети нерсени бешикке жаап, төрөгөн энесине карматат. Ал көтөрүп алып төрдөн эшикке, эшиктен төрдү көздөй жүгүнөт. Байбичелер алкап, баталарын беришет. Анан байбичелердин эң улуусу бешикти минип алып, камчылана теминет. Мына ушул бешикке салуу ырымы делет. Алдей ыры Наристе бешикке салынгандан баштап бешик ырлары ырдалат. Аны ар бир эне баласын уктатаарда бешикти терметип жатып ырдайт. Мындай ырлар мээримдин, сүйүүнүн мисалы. Алдей бөбөк ыйлаба, Энекеңди кыйнаба. Жапкан нандын ортосу, Жүрөгүмдүн толтосу. Элди жоодон коргогон, Баатыр болор бекенсиң. Эл таалайын ырдаган, Акын болор бекенсиң. Алдей-алдей ак бөбөк, Ак бешикке жат бөбөк. Айланайын көзүңдөн, Атасына нак балам. Айланайын чырагым, Колго бүткөн курагым. Жакадагы кундузум, Асмандагы жылдызым. Болбосо уйкусун кошо алып кетет деп коюшат. Ошондон улам баланы бөлөөрдө бөбөктүн өзүн да бешиктин үстүнөн алып беришпейт. Бул сөөк койгондо табытты эки башынан көтөрүп барганга окшоштурулуп, суук көрүнгөндөн улам пайда болсо керек.
Last updated
